طی یک تحقیق در سال 2017 تخمین زده شد که 210 میلیون نفر در سراسر جهان از اعتیاد به فضای مجازی و اینترنت رنج می‌برند. این در حالی بود که در سال 2017 دنیا کم‌کم داشت به سمت پیشرفت تکنولوژی و آنلاین بودن پیش می‌رفت. با این اوصاف، قطعاً در حال حاضر تعداد افرادی که از اعتیاد به فضای مجازی رنج می‌برند بیشتر شده و همچنین رو به افزایش خواهد بود. اما اعتیاد به فضای مجازی چه تاثیری روی زندگی هر فرد می‌گذارد ؟ در ادامه راهکارهایی کاربردی جهت غلبه بر اعتیاد به فضای مجازی به شما پیشنهاد می‌کنیم.
علائم اعتیاد به فضای مجازی
کم کردن میزان اعتیاد و وابستگی به رسانه‌های اجتماعی کار ساده‌ای نیست، اما نشانه‌های بسیار واضحی برای این نوع اعتیاد وجود دارد:
- گذراندن زمان بیش‌ازحد در فضای مجازی
- افزایش روزافزون میزان استفاده از فضای مجازی
- دروغ گفتن به دیگران در مورد میزان وقت گذراندن در فضای مجازی
- کاهش فعالیت‌های اجتماعی، شغلی و تفریحی به دلیل مشغولیت در فضای مجازی
- ناتوانی در مهار و کنترل کردن میزان استفاده از اینترنت
- بی‌قرار بودن در زمان عدم دسترسی به اینترنت و فضای مجازی
حالا این علائم را در خود جستجو کنید. چند مورد از آن‌ها در مورد شما صادق است؟ اگر تعدادی از این علائم در شما وجود دارد، نگران نباشید. درواقع، بسیاری از ما متوجه می‌شویم که الگوهای رفتاری و تمایلات فردی اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی را نشان می‌دهیم.
پس چه می‌توانیم بکنیم؟ غلبه بر اعتیاد و وابستگی به فضای مجازی کاری نیست که بتوان یک‌شبه انجام داد. این کار نیاز به ارزیابی مجدد تعادل زندگی دیجیتالی‌تان دارد و برای هرکس مختص به خود او است. بااین‌حال، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش استفاده و اعتیاد و وابستگی خود به رسانه‌های اجتماعی انجام دهید و به شما کمک می‌کند که آن قسمت از کنترل زندگی‌تان را که به دست فضای مجازی اشغال‌شده، باز پس گیرید.
1. برای غلبه بر اعتیاد به فضای مجازی اعلان‌های گوشی و یا تبلت خود را خاموش‌کنید
زمانی که گوشی شما هرچند دقیقه با اعلان‌های جدید روشن می‌شود و به صدا می‌آید، جدا شدن از فضای مجازی بسیار دشوار است. پس آن‌ها را خاموش‌کنید.
2. در هنگام خواب تلفن همراه خود را در دسترس خود نگذارید
استفاده از تلفن همراه و گشتن در فضای مجازی به هنگام خواب برنامه خواب شما را خراب می‌کند. 45 درصد از مردم ترجیح می‌دهند به‌جای خواب در فضای مجازی گشت‌وگذار کنند.
برای جلوگیری از این اتفاق، تلفن خود را در طرف دیگر اتاق قرار دهید. اگر گوشی دور از دسترس باشد، کمتر وسوسه می‌شویم که مدام آن را بررسی کنیم. درواقع اغلب این یک واکنش خودکار است که در رختخواب خود دراز بکشید و قبل از خواب در رسانه‌های اجتماعی چرخی بزنید. با این حال اگر برای بررسی گوشی خود مجبور به بلند شدن از رختخواب شوید، با خود فکر خواهید کرد که این کار چندان لزومی هم ندارد و می‌شود بعداً آن را انجام داد. درنتیجه و به‌احتمال‌زیاد این کار به شما کمک می‌کند تا میزان استفاده از فضای مجازی را به هنگام خواب کاهش دهید. این کار به شما درغلبه بر اعتیاد و وابستگی به فضای مجازی کمک می‌کند.
3. بررسی فضای مجازی را از روتین صبحگاهی خود حذف کنید.
به همین ترتیب، لحظه‌ای که از رختخواب بیرون می‌آیید، دست به گوشی خود نزنید. برای بسیاری از ما، اولین کاری که صبح انجام می‌دهیم این است که گوشی خود را چک کنیم. این کار نه‌تنها وابستگی ناسالم ما به فضای مجازی را نشان می‌دهد، بلکه حجم ناگهانی محتوایی که در حین بررسی، شمارا تحت تأثیر قرار می‌دهد، برای ذهن بسیار زیاد و خسته‌کننده است. این امر ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و حواسمان را پرت می‌کند و بر توانایی ما برای تمرکز در روز تأثیر منفی می‌گذارد. سعی کنید حداقل تا زمانی که در آن روز آرام نشده‌اید به سراغ رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی نروید.
بیشتر بخوانید: 10 نکته برای شروع یک روز خوب
4. زمان و توجه کمتری را به محتوای رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی اختصاص دهید.
البته این کار گفتنش آسان‌تر از انجام دادنش است. با این حال، یکی از نشانه‌های بزرگ اعتیاد به فضای مجازی این است که شما زمان زیادی را صرف فکر کردن و برنامه‌ریزی بیش‌ازحد برای پست‌ها و پروفایل خود می‌کنید. این کار حتی باعث اضطراب و استرس می‌شود. اگر به این کار حساسیت و زمان کمتری اختصاص دهید، می‌توانید ذهن خود را از این استرس رها کنید.
5. جایگزین‌های دیگری را برای فضای مجازی انتخاب کنید.
دوباره عاشق سرگرمی‌های قبلی خود شوید و یا سرگرمی‌های جدیدی را کشف کنید. برای کاوش و لذت بردن از فعالیت‌های غیر مبتنی بر صفحه‌نمایش گوشی یا تبلت، مانند هنر و صنایع‌دستی، مطالعه یا ورزش، زمانی را به‌دوراز محل کار و تلفن همراه خود اختصاص دهید.
در حقیقت زمانی را برای خودتان فارغ از هرگونه ابزار الکترونیک که به فضای مجازی مربوط می‌شوند، اختصاص دهید.
6. سم زدایی دیجیتالی
بهترین کاری که می‌توانید برای غلبه بر اعتیاد به فضای مجازی انجام دهید این است که یاد بگیرید بدون اینترنت زندگی کنید. این به معنای کنار گذاشتن کامل رسانه‌های اجتماعی نیست، بلکه به معنای صرف به‌اندازه زمان برای آن است. به این کار سم زدایی دیجیتالی می‌گویند.
تمام نکات ذکرشده در بالا گام‌هایی به‌سوی سم‌زدایی دیجیتال هستند. تنها زمانی که چرخیدن در فضای مجازی را از برنامه روزانه خود حذف کنید و یا مقدار آن را کاهش دهید، متوجه می‌شوید که چقدر زمان بیشتری برای خود در روز دارید و چقدر ذهنتان آرام‌تر خواهد بود.
بیشتر بخوانید: سم زدایی دیجیتال : برای بهبود سلامت روان از شبکه‌های اجتماعی دور شوید
7. برای غلبه بر اعتیاد به فضای مجازی برخیزید و کاری انجام دهید!
علت اصلی اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی بیکاری است. وقتی بیکار هستید، تمایل به برسی فضای مجازی در شما بیشتر می‌شود؛ اما هنگامی‌که اراده می‌کنید و از جای خود بلند می‌شوید و فعالیت جدیدی را شروع می‌کنید، متوجه می‌شوید که چقدر از لذت و انرژی بیشتری بهره خواهید برد. این کار جدید می‌تواند رفتن به پیاده‌روی، ملاقات یک دوست و یا خواندن یک کتاب باشد.
سخن پایانی
اعتیاد به فضای مجازی یک امکان بالقوه است که با نگاه به دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم تقریباً هرکسی را می‌تواند به خود مبتلا کند. هر جا که می‌رویم با رسانه‌های اجتماعی مواجه می‌شویم، به‌طوری‌که انگار جزء جدایی‌ناپذیر زندگی‌تان شدند. اگر زمانی را که به فضای مجازی اختصاص می‌دهیم را مدیریت نکنیم ممکن است خطرات زیادی را برایمان به همراه داشته باشد؛ مانند هر اعتیاد احتمالی دیگری، کلید جلوگیری از به دام افتادن، در استفاده از آن در حد اعتدال است.
