علائم، اثرات و عوارض ویروس کرونا گاهی اوقات می‌تواند ماه‌ها ادامه داشته باشد. این ویروس می‌تواند به ریه‌ها، قلب و مغز آسیب برساند و احتمال بروز مشکلات جسمی بلند مدت را افزایش دهد.
اکثر افرادی که به بیماری کوید 19 مبتلا هستند طی چند هفته کاملاً بهبود می‌یابند. اما بسیاری افراد، حتی افرادی که به انواع خفیف این بیماری مبتلا شده‌اند نیز پس از بهبودی اولیه همچنان مشکلاتی را تجربه می‌کنند.
این افراد، علائم پس از بهبودی این بیماری را سندرم پس از بهبودی COVID-19 یا “ویروس کرونای مزمن” نامیده‌اند. به‌طورکلی عوارض بلند مدت ویروس کرونا پس از تشخیص حتمی ابتلا، تا بیش از 4 هفته ادامه دارند، البته این علائم در برخی موارد می تواند تا 6 ماه نیز ادامه داشته باشد.
یکی از بررسی‌های انجام شده در کشور انگلستان نشان می‌دهد 1 نفر از هر 10 بیمار مبتلا شده به بیماری کوید 19 عوارض بلند مدت این بیماری را تجربه می‌کند، در این مطالعه که روی 100 بیمار بهبود یافته صورت گرفته است، 68 نفر مبتلا به عفونت خفیف و 32 نفر مبتلا به عفونت شدیده بوده‌اند. بر اساس این بررسی حدود 10 تا 15 درصد افراد عوارض بلند مدت کرونا را تجربه می‌کنند.
یک بررسی دیگر که در کشور ایتالیا انجام شده نیز عوارض بلند مدت کرونا در بیش از 87 درصد مبتلایان را نشان می‌دهد که اکثرا مربوط به خستگی یا تنگی نفس بوده است.
بیشتر بخوانید: آیا ویتامین D ریسک ابتلا به کرونا را کاهش می دهد؟
دلیل عوارض بلند مدت کوید 19 چیست؟
هرچند این موضوع می تواند به موارد متعددی مربوط باشد و نمی توان تنها یک مورد را دلیل عوارض بلند مدت کوید 19 دانست، اما یکی از دلایل شناخته شده پروتئین سنبله موجود در ویروس کرونا در سطح گیرنده های ACE2 می باشد. وجود این پروتئین در سطح سلول های قلب، ریه، کلیه، دستگاه گوارش، سیستم عصبی و رگ های خونی، باعث آسیب پذیری این ارگان ها در برابر این ویروس می شود.
افراد مسن و افراد با انواعی از بیماری‌های جدی زمینه‌ای به‌احتمال‌زیاد علائم بلند مدت ویروس کرونا را تجربه خواهند نمود، اما حتی افراد جوان و سالم هم ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها پس از بهبودی عوارض بلند مدت کرونا که باگذشت زمان حتی پس از بهبودی نیز ادامه می‌یابند را تجربه کنند.
بیشتر بخوانید: بهترین روش های درمان و رفع درد مفاصل
برخی عوارض بلند مدت ابتلا به کوید 19
- خستگی
- تنگی نفس یا دشواری در تنفس
- سرفه کردن
- درد مفاصل
- درد قفسه سینه
- مشکلات حافظه، تمرکز یا خواب
- درد عضلاتی یا سردرد
- مشکلات حافظه، تمرکز
- مشکلات مربوط به خواب
- ضربان قلب سریع یا تند
- از دست دادن حس بویایی یا چشایی
- افسردگی یا اضطراب
- تب
- سرگیجه هنگام ایستادن
- علائم ضعف پس از فعالیت ذهنی یا جسمی
اگرچه ویروس کرونا به‌عنوان یک بیماری شناخته شده که در درجه اول ریه‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما می‌تواند به بسیاری از اندام‌های دیگر نیز آسیب برساند. این آسیب‌ها در اندام‌های مختلف ممکن است خطر مشکلات سلامتی در بلند مدت را افزایش دهد.
اندام‌هایی که ممکن است تحت تأثیر ویروس کرونا در بلند مدت قرار گیرند عبارت‌اند از:
قلب
آزمایشات تصویربرداری که ماه‌ها پس از بهبودی بیماری کووید 19 انجام‌شده است، آسیب پایدار به عضلات قلب را نشان داده است، این عارضه حتی در افرادی که فقط علائم خفیف ویروس کرونا را تجربه کرده‌اند نیز دیده شده است. این آسیب ممکن است خطر نارسایی قلبی یا سایر عوارض قلبی را در آینده افزایش دهد.
ریه‌ها
نوعی پنومونی که اغلب با ویروس کرونا همراه است و می‌تواند باعث آسیب بلند مدت به کیسه‌های هوای ریز (آلوئول) در ریه‌ها شود. بافت اسکار حاصل می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی بلند مدت شود.
مغز
حتی در جوانان، ویروس کرونا می‌تواند باعث سکته مغزی، تشنج و سندرم Guillain-Barre شود .( سندرم Guillain-Barre وضعیتی است که می‌تواند باعث فلج موقتی شود). ویروس کرونا همچنین ممکن است خطر ابتلا به بیماری پارکینسون و بیماری آلزایمر را افزایش دهد.
برخی از بزرگسالان و کودکان پس از ابتلا به ویروس کرونا سندرم التهاب چند سیستم از بدن را تجربه می‌کنند. در این شرایط، برخی از اندام‌ها و بافت‌ها به‌شدت ملتهب می‌شوند.
لخته شدن خون و مشکلات رگ‌های خونی
ابتلا به کرونا می‌تواند سلول‌های خونی را تحت تأثیر قرار داده و تشکیل لخته دهد. درحالی‌که لخته‌های بزرگ باعث حملات قلبی و مغزی می‌شوند، اما اعتقاد بر این است که بیشتر آسیب‌های قلبی ناشی از ویروس کرونا ناشی از لخته‌های بسیار کوچکی است که مویرگ‌های قلب را مسدود می‌کند.
سایر قسمت‌های بدن که تحت تأثیر لخته‌های خون قرارگرفته‌اند شامل ریه‌ها، پاها، کبد و کلیه‌ها هستند. ویروس کرونا همچنین می‌تواند رگ‌های خونی را تضعیف کرده و حتی باعث نشت آن‌ها شود که به مشکلات بالقوه بلند مدت کبد و کلیه منجر می‌شود.
مشکلات در خلق‌وخو، بروز خستگی و افسردگی
افرادی که علائم شدید ویروس کرونا را دارند اغلب مجبور می‌شوند در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان تحت درمان مکانیکی مانند دستگاه‌های تهویه برای تنفس قرار بگیرند. پس از زنده ماندن از این تجربه باعث می‌شود فرد احتمالاً بعداً دچار سندرم استرس پس از سانحه، افسردگی و اضطراب شود.
ازآنجاکه پیش‌بینی نتایج بلند مدت ویروس کرونا دشوار است، دانشمندان همچنان در حال بررسی عوارض بلند مدت در ویروس‌های مرتبط مانند ویروس عامل سندرم حاد تنفسی حاد ( سارس) هستند.
بسیاری از افرادی که از بیماری سارس بهبودیافته‌اند به سندرم خستگی مزمن مبتلا شده‌اند. سندرمی که یک اختلال پیچیده به‌حساب می‌آید و با خستگی مفرط مشخص می‌شود، با فعالیت بدنی یا ذهنی بدتر می‌شود و با استراحت بهبود نمی‌یابد. همین امر ممکن است در مورد افرادی که ویروس کرونا داشته‌اند نیز صادق باشد.
بیشتر بخوانید: چگونه در موقعیت های منفی و سخت ترین شرایط مثبت بمانیم؟
بسیاری از تأثیرات بلند مدت ویروس کرونا هنوز ناشناخته است
هنوز در مورد تأثیر ویروس کرونا بر روی افراد مبتلا اطلاعات زیادی به‌صورت ناشناخته باقی‌مانده و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد، قطعا در آینده عوارض بلند مدت این ویروس روی بدن بیشتر شناخته خواهد شد. محققان توصیه می‌کنند پزشکان از نزدیک، افرادی را که به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند را پس از بهبودی کنترل و بررسی کنند.
بسیاری از مراکز بزرگ پزشکی در حال افتتاح کلینیک‌های تخصصی برای مراقبت از افرادی هستند که پس از بهبودی از ویروس کرونا به علائم مزمن یا بیماری‌های مربوطه دچار می‌شوند. گروه‌های پشتیبانی نیز در این مراکز مشغول کار خواهند شد.
لازم به یادآوری است که اکثر افرادی مبتلا شده به کوید 19 به‌سرعت بهبود می‌یابند. پیروی از اقدامات احتیاطی موجب کاهش گسترش شیوع ویروس کرونا خواهد شد. موارد احتیاطی شامل استفاده از ماسک، فاصله اجتماعی، جلوگیری از ازدحام جمعیت، تزریق واکسن و ..می‌باشد.
