بهترین تکنیک‌های حافظه و یادگیری برای دانش آموزان

برای موفقیت در مدرسه و امتحانات، باید بدانید چگونه از حافظه‌ی خود بهره ببرید. دانش‌آموزان برتر از مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و ابزارهای حافظه برای حفظ اطلاعات و بازخوانی سریع آنها در زمان امتحانات استفاده می‌کنند.

به طبع، حافظه جایگزینی برای درک نیست. شما باید موضوعاتی که دارید مطالعه می‌کنید را درک کنید، اگر نه، نمی‌توانید به خوبی عمل کنید.

تکنیک‌های زیادی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند تا بیشتر از آنچه که مطالعه می‌کنید، به حافظه بسپارید. در این مقاله از چرا، ۲۳ تکنیک حافظه و یادگیری برتر برای دانش‌آموزان آورده شده است که می‌توانید با استفاده از هریک از آنها در به خاطر سپردن درس‌هایتان بهتر عمل کنید. با چرا همراه باشید.

بیشتر بخوانید: چگونه هوشمندانه مطالعه کنیم: 20 روش علمی برای یادگیری سریع

تکنیک‌های حافظه و یادگیری برای مطالعه

هنگامی که برای امتحان بعدی خود آماده می‌شوید، این چند تکنیک حافظه برای دانش‌آموزان را امتحان کنید. مطمئنم که متوجه اهمیت آنها خواهید شد.

1. استفاده از تصاویر

مغز انسان اطلاعات تصاویر را از کلمات سریع‌تر پردازش می‌کند. در واقع، ۹۰٪ اطلاعاتی که مغز ما پردازش می‌کند بصری است. همچنین، ما ۶۰،۰۰۰ بار سریع‌تر اطلاعات بصری را نسبت به کلمات پردازش می‌کنیم. بنابراین عجیب نیست که ما تصاویر را بهتر از کلمات به خاطر بسپاریم.

این همان دلیل است که تبدیل کلمات یا معادلات به تصاویر یک تکنیک موثر یادگیری برای حافظه است. یک حقیقتی که می‌خواهید به یاد بیاورید را تبدیل به تصویر کنید. اما نه هر تصویری! سعی کنید تصویر خنده‌دار یا اغراق شده ایجاد کنید. هرچه تصویر بیشتر عجیب باشد، به یاد آوردن آن آسان‌تر خواهد بود.

تصاویر به عنوان یک تکنیک حافظه، قدرتمند هستند زیرا به شما امکان می‌دهند که اطلاعات بیشتری را در زمان کمتری به خاطر بسپارید.

2. اطلاعات را با صداها یا حروف هماهنگ کنید

برای خواندن هر درسی یا یادگیری زبان انگلیسی، گاهی کلمات یکسان هستند یا هم‌تلفظ هستند و حتی برخی کلمات املایشان سخت است و به یادآوردنشان را مشکل می‌کند.

به عنوان مثال، اینجا چگونگی استفاده از صداها یا حروف برای به یاد آوردن این کلمات است:

• در انگلیس(ٍEngland) از “Grey” استفاده می‌شود، در حالی که در آمریکا(America) از “gray” استفاده می‌شود.
• “Necessary” یک “c” و دو “s” دارد، همانطور که یک پیراهن یک یقه (collar) و دو آستین (sleeves) دارد.

3. استفاده از کوتاه‌نویس‌ها و یادآورها

کوتاه‌نویس‌ها و یادآورها همچنین تکنیک‌های مفید حافظه برای دانش‌آموزان هستند. یک کوتاه‌نویس، یک اختصار است که از اولین حرف‌های یک سری کلمات تشکیل شده است.

به عنوان مثال: (هلینا کرباسفر) رمز گروه اول عناصر جدول مندلیف میتواند باشد

• H
• Li
• Na
• K
• Rb
• Cs
• Fr

یک یادآور یک عبارت کوتاه است که برای به یاد آوردن یک قانون یا اصل استفاده می‌شود. برای مثال برای یادگرفتن ترتیب و نام سیاره ها به انگلیسی میتوانید از این جمله استفاده کنید: My Very Excited Mother Just Served Us Noodles

• Mercury
• Venus
• Earth
• Mars
• Jupiter
• Saturn
• Uranus
• Neptune

4. ایجاد یک داستان

یکی از تکنیک‌های موثر حافظه، ایجاد یک داستان حول حقایقی است که سعی در به یاد آوردن آنها دارید. بیایید برای مثال بگوییم که سعی دارید فرمول انرژی پتانسیل گرانشی (P.E. = mgh) را یاد بگیرید.

می‌توانید یک داستان ترتیب دهید که در آن به یک کلاس ورزشی پی (physical education) دارید، که ناگهان مادر (m)، مادربزرگ (g) و یک اسب (h) کنار هم ایستاده‌اند.

یا شاید شما سعی دارید فرمول E = mc² را به یاد بیاورید. می‌توانید هر فرمول را به صورت یک داستان برای خودتان تعریف کنید یا از تعریف فارسی آن فرمول استفاده کنید تا داستانتان برایتان معنی بیشتری داشته باشد.

6. اتصال اطلاعات به چیزی که از قبل خوب می‌شناسید

تحقیقات نشان می‌دهد که آموختن چیزی جدید آسان‌تر است اگر بتوانید آن را به چیزی که از قبل متوجه هستید مرتبط کنید. این اصل به عنوان یک روش موثر برای افزایش قابلیت یادگیری و بهبود فهم عمیق در ذهن انسان‌ها مورد تأیید قرار گرفته است. وقتی که یک مفهوم جدید را با مفاهیم قبلی‌تان ارتباط برقرار می‌کنید، مغز شما این ارتباط را به عنوان یک نقطه شروع برای ساختن یک مفهوم جدید می‌پذیرد.

به عنوان مثال، در حوزه علوم رایانه، اگر شما قبلاً با مفهوم پایگاه داده‌ها آشنا هستید و می‌خواهید مفهوم شبکه‌های عصبی را بیاموزید، می‌توانید این دو مفهوم را مرتبط کنید. می‌توانید تصور کنید که یک شبکه عصبی مانند یک سیستم پیچیده از پایگاه داده‌هاست که از آن‌ها برای یادگیری و تفسیر الگوهای پیچیده استفاده می‌کند. این ارتباط میان دو مفهوم کمک می‌کند تا فرآیند یادگیری شما بهبود یابد و مفهوم شبکه‌های عصبی را با سرعت و کارآیی بیشتری فهمیده و یاد بگیرید.

به طور کلی، ارتباط برقرار کردن بین مفاهیم جدید و موجود، به ذهن امکان می‌دهد که یک ساختار درکی روشن‌تر و متمایزتر از دانش شما ایجاد کند. این رویکرد می‌تواند در هر زمینه‌ای مفید باشد و برای بهبود یادگیری و حل مسائل به شما کمک کند.

6. مطالعه در مکان‌های مختلف

بسیاری از افراد به شما می‌گویند که همه‌ی مطالعات خود را در یک مکان انجام دهید. ایده این است که این کار به شما امکان مطالعه موثرتر را می‌دهد، زیرا با آموختن این موضوع را به آن مکان مرتبط می‌کنید. اما تحقیقات نشان می‌دهد که این همیشه درست نیست.

در یک آزمایش کلاسیک، روانشناسان به دانشجویان دانشگاه فهرستی شامل ۴۰ کلمه برای یادگیری دادند. دانشجویان این فهرست را در دو اتاق مختلف یاد می‌گرفتند. یک اتاق بدون پنجره و پراکنده بود، در حالی که اتاق دیگر مدرن بود و دید خوبی داشت. نتایج نشان داد دانش آموزانی که در دو اتاق مختلف یادگرفته بودند نتایج بهتری نسبت به گروه دیگر نشان دادند.

چرا مطالعه در مکان‌های مختلف می‌تواند در حفظ اطلاعات کمک کند؟

مطالعه همان مواد را در مکان‌های مختلف، مغز را مجبور به ایجاد چندین ارتباط با داده‌ها می‌کند. به عبارت دیگر، محیط‌های مختلف “ساختارهای ذهنی” بیشتری را ایجاد می‌کنند که می‌توانید داده‌های جدید را بر روی آن‌ها آویزان کنید.

برای بهره‌مندی از این اثر، سعی کنید محیط مطالعه خود را تغییر دهید. بخشی از مطالعات خود را در خانه، بخشی در مدرسه و بخشی در کتابخانه انجام دهید. اما به یاد داشته باشید که برای این تکنیک کار کردن، شما باید به یادگیری همان مواد را در مکان‌های مختلف بپردازید.

7. بعد از یادگیری چیزی چالش‌برانگیز بخوابید

بدون شک، اثرات عدم کسب خواب کافی بر حافظه و عملکرد شناختی مورد توجه بوده و مورد تأیید تحقیقات علمی قرار گرفته است. اما اینکه آیا زمان خوابیدن پس از یادگیری می‌تواند تأثیر مثبتی بر بازخوانی مطالب داشته باشد، موضوعی است که به تازگی مورد تحقیقات بیشتری قرار گرفته است.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که دانشجویانی که در مدت زمان کوتاهی پس از جلسه‌ی یادگیری به خواب می‌روند، قابلیت بازخوانی و یادآوری مطالب یادگرفته شده را بهبود می‌بخشند. این اثر احتمالاً به دلیل فعالیت‌هایی است که مغز در طول خواب انجام می‌دهد، از جمله تثبیت حافظه و استراحت و بازسازی ساختارهای عصبی مرتبط با یادگیری.

بنابراین، اگر قصد یادگیری چیزی جدید و مهم را دارید، مناسب است که فرصتی برای خوابیدن در زمان مناسب برای مغز خود فراهم کنید. این به شما کمک می‌کند تا بهترین نتیجه را از زمان و انرژی صرف شده برای یادگیری ببرید و اطلاعات را بهبود بخشیده و بهتر به خاطر بسپارید.

8. قبل از تلاش برای به یادآوری اطلاعات، پیاده‌روی کنید

مطالعات علمی نشان می‌دهند که فعالیت‌های ورزشی نه تنها برای بهبود فیزیکی بلکه برای بهبود عملکرد شناختی و حافظه نیز موثر است. در یک تحقیق انجام شده توسط جیمز تی. هینز IV، شرکت‌کنندگانی که قبل از شرکت در یک دوره یادگیری بر روی تردمیل به مدت ۱۵ دقیقه پیاده‌روی کرده بودند، قادر بودند دو لیست ۱۵ کلمه را بهتر به یاد بیاورند. این نتایج نشان می‌دهند که فعالیت‌های ورزشی می‌تواند بهبودی در حافظه و یادگیری فراهم آورد.

برای بهره‌برداری از این تکنیک حافظه، پیشنهاد می‌شود که قبل از گوش دادن به ضبط‌ها یا شرکت در فعالیت‌هایی مرتبط با یادگیری، مانند مطالعه کارت‌های حافظه یا حفظ تعاریف و معادلات، به یک پیاده‌روی کوتاه بروید. این فعالیت می‌تواند فرصتی مناسب برای فعال کردن مغز و آماده‌سازی آن برای دریافت و ذخیره‌سازی اطلاعات جدید باشد، که این بهبود عملکرد شناختی را تسهیل می‌کند.

9. اطلاعات را با صدای بلند بگویید

این تکنیک بر اساس تحقیقات انجام شده در دانشگاه واترلو است. تحقیقات نشان می‌دهد که اطلاعاتی که برای خودمان با صدای بلند خوانده‌ایم، احتمال بهتری برای یادآوری دارند نسبت به اطلاعاتی که فقط در سکوت خوانده‌ایم.

این پدیده بر اساس آنچه پژوهشگران “اثر تولید” می‌نامند، استوار است. توضیح این اثر این است که کلماتی که با صدا خوانده می‌شوند، برای مغز ما متمایزتر هستند نسبت به کلماتی که به آرامی بیان می‌شوند. این متمایزت، فرآیند کدگذاری اطلاعات در حافظه‌ی ما را تسهیل می‌کند. پس هنگامی که می‌خواهید یک قطعه خاص اطلاعات را به یاد بیاورید، آن را با صدای بلند بخوانید.

10. اطلاعات را به طور کامل قبل از تلاش برای حفظ کردن آن، درک کنید

یکی از اشتباهات متداول در فرآیند یادگیری، تلاش برای حفظ اطلاعات بدون درک مفاهیم آن است. این رویکرد فقط باعث ایجاد یک حافظه کوتاه‌مدت و انسداد فرآیند یادگیری می‌شود. هنگامی که فرد از یادگیری خودکار استفاده می‌کند، سختی در حفظ محتوا بدون درک آن را تجربه می‌کند. دلیل این امر به این بازمی‌گردد که وقتی مفهوم یک موضوع را درک نمی‌کنید، توانایی ایجاد “ساختار ذهنی” برای آویزان کردن اطلاعات جدید در ذهن کاهش می‌یابد.

مفهوم “ساختار ذهنی” از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا این ساختارها ابزارهایی هستند که به ما امکان می‌دهند اطلاعات را در ذهن به صورت منظم و منطقی آراسته و درک کنیم.

برای مثال، در مورد قضیه فیثاغورث در مثلث‌های قائم‌الزاویه، اگر فقط این قضیه را حفظ کنید، احتمالاً سختی در به یاد آوردن آن خواهید داشت. اما اگر همچنین بفهمیدید که این قضیه چگونه به شما کمک می‌کند تا طول سوم هر مثلث قائم‌الزاویه را پیدا کنید، درک شما از این قضیه افزایش می‌یابد و به راحتی می‌توانید آن را به یاد بیاورید. این ارتباطات و ارتباط‌های میان مفاهیم، به ما کمک می‌کنند تا اطلاعات را بهتر درک کرده و به یاد بیاوریم.

11. دیگران را در مورد آنچه یاد گرفته‌اید، تدریس کنید

بر اساس تحقیقات انجام شده، مشخص شده است که وقتی افراد مطالبی را یاد می‌گیرند و سپس آن را به دیگران تدریس می‌کنند، درک و فهم آنها به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. از این رو، تدریس مطالب به دیگران یک روش مؤثر برای بهبود حافظه و فهم عمیق محتوا است.

استفاده از این تکنیک، علاوه بر افزایش درک و فهم، منجر به بهترین استفاده از مواد یادگرفته شده و به خاطرسپاری آنها می‌شود. همچنین، ارائه مطالب به دیگران و کمک به آنها در فهم مواد، از اهمیت اشتراک گذاری دانش و تقویت انگیزه برای مطالعه نیز یادآوری می‌کند.

بنابراین، تدریس مطالب به دیگران به عنوان یک روش موثر برای بهبود حافظه، فهم مفاهیم و افزایش انگیزه مطالعه مورد توصیه است.

12. استفاده از رنگ‌ها

رنگ‌ها به عنوان یکی از عوامل توجه‌برانگیز و نشانگرهای ذهنی در فرآیند یادگیری مورد توجه قرار می‌گیرند. اطلاعاتی که با رنگ‌ها مطرح می‌شوند، زمینه‌ای ارائه می‌دهند که باعث تسهیل در پردازش مطالب و بهبود فرآیند یادگیری می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهد که مغز ورودی‌های بصری، از جمله رنگ‌ها، را به سرعتی بسیار بالاتر از متن پردازش می‌کند. این به این معناست که از زمانی که اطلاعات را با رنگ مشخص می‌کنید، مغز خود را برای پیش‌پردازش اطلاعات آماده می‌کنید و به این ترتیب فرآیند یادگیری را تسهیل می‌کنید.

استفاده از رنگ‌ها در فرآیند یادگیری می‌تواند با رعایت موارد زیر بهترین نتیجه را به همراه داشته باشد:

• استفاده از رنگ‌ها برای تمیزکاری و برجسته‌کردن اطلاعات بعد از اتمام یادداشت‌برداری توصیه می‌شود؛ زیرا استفاده همزمان از رنگ‌ها و یادداشت‌برداری ممکن است جریان فعالیت را قطع کرده و موجب زیاده‌روی در یادگیری شود.
• استفاده از انواع مختلف ابزارهای نگارشی چون مارکرها، خودکارهای چند رنگ و ستونک‌های چند رنگ برای برجسته‌کردن و تمیزکاری مطالب مورد پیشنهاد است.
• استفاده از یک کد رنگی ثابت برای تمام موضوعات و مضامین مورد مطالعه، باعث ایجاد سازماندهی و سهولت در یادگیری می‌شود.

برای مثال، ممکن است تصمیم بگیرید که از یک سیستم مانند این استفاده کنید:

آبی = حقیقت کلیدی
سبز = توضیح کلیدی
قرمز = مثال کلیدی
یا ممکن است از کدهای رنگی برای زیرموضوع‌ها استفاده کنید، مانند این:

آبی = علل اصلی جنگ جهانی دوم
سبز = رویدادهای اصلی جنگ جهانی دوم
زرد = پیامدهای اصلی جنگ جهانی دوم

13. اطلاعاتی را که می‌خواهید به یاد بسپارید، بنویسید.

تحقیقات نشان داده‌اند که در دو روز پس از شنیدن یا خواندن اطلاعات جدید، ما ۶۰ درصد آن را فراموش می‌کنیم. اما اگر اطلاعات را بنویسیم، قابلیت یادآوری ما به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد.

این عمل باعث می‌شود ما مجبور شویم اطلاعات جدید را ارزیابی و دسته‌بندی کنیم. این فرآیند به تثبیت اطلاعات جدید در حافظه‌ی ما کمک می‌کند. البته امکان ندارد که تمام اطلاعات موجود در کتاب‌های درسی خود را بنویسیم، این کار وقت بسیار زیادی می‌طلبد.

پس فقط اطلاعات کلیدی، معادلات، تعاریف و غیره را بنویسید که باید به یاد بسپارید.

14. جداول و نمودارها را کشیده و رسم کنید

بسیاری از تکنیک‌های حافظه‌ای برای دانش‌آموزان که در این مقاله بحث شده است، به ایجاد “ساختار ذهنی” بیشتری کمک می‌کنند. این به شما امکان می‌دهد که اطلاعات جدید را به راحتی در مغزتان ذخیره کنید. یک راه دیگر برای اضافه کردن ساختار ذهنی بیشتر، ارائه اطلاعات جدید به شکل جداول، نمودارها و نقشه‌های ذهنی است. به عنوان مثال، می‌توانید یک نمودار ساده برای توضیح چرخه کربن رسم کنید.

یا می‌توانید یک نمودار ون برای مقایسه ویژگی‌های پرندگان و خفاش‌ها رسم کنید. یا می‌توانید یک نقشه ذهنی برای نشان دادن علت جنگ جهانی دوم رسم کنید.

با استفاده از جداول، نمودارها و نقشه‌های ذهنی، مفاهیم را سریع‌تر به یاد خواهید آورد، در مقایسه با اینکه فقط تکه‌های متن را به یاد بسپارید.

15. در صورت امکان، از فونت‌های سخت‌خوان استفاده کنید

پژوهشگران دانشگاه پرینستون و دانشگاه ایندیانا یک اثر جالب را کشف کردند. افراد آزمایشی بهترین یادآوری را داشتند وقتی که اطلاعات به آنها با فونت‌های سخت‌خوان ارائه شد.

یک توضیح برای این اثر این است که فونت‌های سخت‌خوان (مانند Comic Sans MS) باعث می‌شوند ما به عمق‌تر درباره‌ی آنچه که در حال خواندن هستیم، فکر کنیم. این بر خلاف فونت‌های آسان‌خوان (مانند Arial) است.

اما پژوهشگران توجه کردند که محدودیت‌هایی برای این اثر وجود دارد.

هر چه فونت‌ها به طور مفرطی دشوار‌خوان شوند، مزایای یادآوری اطلاعات کاهش می‌یابد.

16. یادگیری لیست‌ها با استفاده از سیستم کلیدواژه‌هایی که با هم مرتبط هستند

این راهنما برای حفظ چیزهایی که می‌خواهید به یاد بیاورید، خیلی کاربردی است. به جای اینکه خود عبارات را حفظ کنید، یک لیست از کلیدواژه‌ها و اسامی مرتبط با آنها ایجاد کنید. برای مثال، هر عدد را با یک اسم وابسته مثل کلوچه، کفش، یا درخت مرتبط کنید. بعد از اینکه این ارتباطات را یاد می‌گیرید، می‌توانید با دیدن هر عدد، مورد مرتبط را به یاد بیاورید. به این ترتیب، به راحتی می‌توانید اطلاعات را حفظ کنید و در یادآوری آنها موفق باشید.

17. استفاده از روش محل (قصر حافظه)

به افسانه‌ای می‌گویند که شاعر یونانی سیمونیدس روش محل را، همچنین به اسم “قصر حافظه” شناخته می‌شود، اختراع کرد. سیمونیدس در حال شرکت در یک مجلس شام بود که ناگهان ساختمان فروریخت. او تنها بازمانده بود. جسدها به طوری که تشخیص دادن آنها غیرممکن بودند، له شدند. اما سیمونیدس توانست با یادآوری جایی که هر فرد نشسته بود، افراد را شناسایی کند.

او بعدها متوجه شد که این تکنیک ارتباط دادن اطلاعات با مکان‌ها (یا محلها) می‌تواند برای یادگیری انواع مختلفی از اطلاعات استفاده شود.

چگونه از این تکنیک استفاده کنیم؟

فرض کنید یک لیست ۱۰ موردی از مواد خوار و بار دارید که می‌خواهید حفظ کنید:

• موز
• شیر
• روغن آشپزی
• ماهی
• کلم
• فندق
• سیب
• پودر کری
• تخم‌مرغ
• دانه‌های قهوه

خود را تصور کنید که در حال باز کردن در ورودی خانه‌ی خود هستید و متوجه می‌شوید که دستگیره‌ی در در واقع یک موز است. سپس تصور کنید که در حالی که در را باز می‌کنید، سیلی از شیر از خانه بیرون می‌آید. شما به طول راه به آشپزخانه می‌روید و می‌بینید که میز آشپزخانه پر از روغن آشپزی است. سپس یک ماهی بزرگ را در سینک آشپزخانه می‌بینید. بعد، به پنجره نگاه می‌کنید و می‌بینید که کلم در باغچه‌ی خود رشد می‌کند. و غیره.

می‌توانید از روش محل برای یادآوری موارد، نکاتی که می‌خواهید در یک ارائه پوشش دهید، یا وظایفی که باید انجام دهید، استفاده کنید. به هر صورتی که ذهنتان با آن سازگاری بهتری دارد.

18. تمرین بازخوانی فعال

بازخوانی فعال یک تکنیک حافظه است که از اثر آزمایشی به نام “اثر آزمون” بهره می‌برد. این اثر اینگونه است که حافظه شما بهبود می‌یابد زمانی که بخشی از یادگیری خود را به بازیابی اطلاعات به صورت فعال می‌پردازید. بازخوانی فعال بازخوانی غیرفعال به شدت متفاوت است.

در بازخوانی غیرفعال، مواد را به روشی غیرفعال یاد می‌گیرید، مانند خواندن یادداشت‌ها، گوش دادن به یک ضبط صوتی از یک سخنرانی، تماشای یک ویدئو در مورد یک مفهوم علمی. به عکس از این مورد، در بازخوانی فعال شما تمرین بازیابی اطلاعات را انجام می‌دهید.

شما می‌توانید این کار را با پاسخ دادن به سوالات در مورد مواد یا انجام آزمون‌ها و تست‌ها انجام دهید. همچنین می‌توانید تکنیک فاینمن را امتحان کنید. بازخوانی غیرفعال بخشی ضروری از یادگیری است، اما من توصیه می‌کنم که بیشتر یادگیری شما شامل بازخوانی فعال باشد.

19. ساخت کارت‌های حافظه

کارت‌های حافظه یک ابزار مطالعه محبوب هستند. اگر از قبل از کارت‌های حافظه استفاده می‌کنید، آیا آنها را به درستی استفاده می‌کنید؟ اینجا یک تکنیک برای بهره‌گیری بیشتر از کارت‌های حافظه است. در جلوی کارت، اصطلاح، مفهوم، کلمه یا نام معادله‌ای که می‌خواهید یاد بگیرید را بنویسید.در پشت کارت، در گوشه بالا و سمت چپ، توضیحات، تعریف یا معادله کامل را بنویسید. تا حد امکان از کلمات خود استفاده کنید.

در گوشه بالا و سمت راست، دسته یا موضوعی که اصطلاح متعلق به آن است را بنویسید. اگر این کلمه‌ای از واژگان استفاده می‌کنید، می‌توانید نوع کلمه را بنویسید، مثلاً اسم، فعل، صفت. اگر این یک مفهوم یا یک رویداد در تاریخ است، موضوع یا دسته بندی سطح بالاتر را بنویسید که متعلق به آن باشد.

در گوشه پایین و سمت چپ، جمله یا مثالی را که شامل اصطلاح است، بنویسید. در گوشه پایین و سمت راست، یک تصویر، نمودار یا نموداری که نماینده اصطلاح است را رسم کنید. همه‌ی مراحل فوق در همه‌ی مواقع قابل اجرا نیستند. اما عملی است به اندازه‌ی ممکن از همه‌ی مراحل استفاده کنید، زیرا این کار به یادگیری شما کمک می‌کند.

به عنوان مثال:

فرض کنید می‌خواهید در مورد π، ثابت ریاضی، یاد بگیرید.

• در جلوی کارت، “π” را بنویسید.
• در پشت کارت، در گوشه بالا و سمت چپ، “π = 3.1416” را بنویسید.
• در گوشه بالا و سمت راست، “ثابت ریاضی” را بنویسید.
• در گوشه پایین و سمت چپ، “محیط دایره = 2πr = πd” را بنویسید.
• در گوشه پایین و سمت راست، یک نمودار از یک دایره را رسم کنید و شعاع، قطر و محیط دایره را نشان دهید.

هنگام مطالعه، یک پشته از کارت‌های حافظه خالی در کنار خود قرار دهید. هر زمان که به اصطلاح یا مفهومی که می‌خواهید یاد بگیرید برخورد می‌کنید، آن را در جلوی کارت حافظه بنویسید. بعداً، زمانی که به خواندن مجموعه‌ای از یادداشت‌ها پایان می‌دهید، هر کارت حافظه را بگیرید و مراحل 2 تا 5 را انجام دهید.

بازخوانی کارت‌های حافظه‌ی خود را به طور منظم انجام دهید. ابتدا آنچه در جلوی کارت حافظه نوشته شده را بخوانید و سپس ببینید که آیا می‌توانید آنچه در پشت کارت حافظه نوشته شده را به یاد آورید. با انجام این کار، اصل بازخوانی فعال را که در نکته‌ی قبلی بحث شد، پیاده می‌کنید.

20. استفاده از چانکینگ برای افزایش یادآوری

چانکینگ یک تکنیک حافظه است که موضوع را به زیرموضوع‌ها یا یک لیست از موارد را به گروه‌های کوچک‌تری از موارد تقسیم می‌کند. چانکینگ اطلاعات را به بخش های ساده تر برای یادگیری تبدیل میکند.

یک مثال ساده این است. فرض کنید یک لیست خرید دارید که شامل موارد زیر است:

• ذرت
• بروکلی
• روغن پخت و پز
• خیار
• کچاپ

می‌توانید این لیست را به چهار زیر لیست بر اساس رنگ تقسیم کنید:

• موارد زرد
  • ذرت
  • روغن پخت و پز
• موارد قرمز
  • فلفل دلمه‌ای قرمز
  • کچاپ
• موارد سفید
  • آرد
  • برنج
  • شیر نارگیل
• موارد سبز
  • خیار
  • بروکلی

با تقسیم این لیست به این چهار زیر لیست، آسان‌تر است که موارد را به خاطر بسپارید چرا که بر اساس رنگ مرتب شده‌اند. در دو مثال فوق، اصل یکسان است. با دسته‌بندی موارد به گروه‌های مختلف، اطلاعات را آسان‌تر به یاد می‌آورید. این رویکرد اسکلت عصبی را فراهم می‌کند که به شما امکان یادآوری اطلاعات را در زمان‌های بعدی می‌دهد.

21. از تمام حواستان استفاده کنید

آیا تا به حال با بوی خاصی برخورد کرده‌اید یا آهنگی را شنیده‌اید که شما را چند سال به یک مکان دیگر برده است؟ اگر بله، شما متوجه خواهید شد که حس‌های شما نقش کلیدی در رمزگذاری خاطرات دارند. ایده‌ای که می‌گوید محرک‌های حسی مانند لمس، دید و صدا می‌توانند در یادگیری کمک کنند، پایه روش معروف مونتسوری است.

در زمینه‌ی علمی، دیدگاه‌هایی مبتنی بر نقش حس‌ها در فرآیند یادگیری و مکانیسم رمزگذاری خاطرات مورد بررسی قرار گرفته است. حوزه‌ی آموزش و پرورش از تجربیات و تئوری‌های روانشناسی استفاده کرده و از جمله این تئوری‌ها می‌توان به روش مونتسوری اشاره کرد.

بنابراین، فرآیند یادگیری نه تنها به تأثیرات ذهنی و شناختی بستگی دارد، بلکه تأثیرات حسی نیز در این فرآیند نقش بسزایی ایفا می‌کنند. اطلاعاتی که با محرک‌های حسی متنوعی همچون لمس، دید، و صدا همراه باشند، از جایگاهی برجسته در حافظه و رمزگذاری خاطرات برخوردارند.

مثال‌هایی چون بوی خاص یا موسیقی خاص که باعث ایجاد یادآوری‌های محیطی و رویدادهای گذشته می‌شوند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. همچنین، استفاده از تصاویر، گرافیک‌ها و موسیقی در فرآیند یادگیری می‌تواند به بهبود خاطره‌ماندگاری اطلاعات کمک کند.

از این روش‌ها می‌توان برای بهبود یادگیری استفاده کرد:

• استفاده از تصاویر و گرافیک‌ها به عنوان ابزاری برای خلاصه‌سازی و نمایش مفاهیم کلیدی.
• پخش موسیقی آرام‌بخش مانند موسیقی کلاسیک در حین مطالعه، که بهبود یادگیری را تسهیل می‌کند.
• امتحان انواع مختلفی از یادگیری عملی مانند ساخت مدل‌ها برای بهبود حافظه و فرآیند یادگیری.

22. مرور اطلاعات با استفاده از تکرار فاصله‌ای

در سیستم تکرار فاصله‌ای، دانش‌آموزان اطلاعات را در فواصل زمانی مشخصی مرتب تکرار می‌کنند. تحقیقات نشان داده‌اند که این روش باعث رمزگذاری عمیق‌تر اطلاعات و ذخیره‌سازی آنها در حافظه بلندمدت می‌شود، نسبت به روش تکرار مکرر یا “جوش‌دادن”.

برای استفاده از این روش، مناسب است که مواد یادگیری را در جلسات کوتاه طولانی‌تر، ولی با فواصل زمانی بیشتر، مرور کنید. به‌عنوان مثال، می‌توانید ابتدا مواد را مطالعه کنید، سپس مرور بعدی را سه روز بعد، سپس یک هفته بعد و سپس در فواصل زمانی بیشتر به این ترتیب ادامه دهید.

اگرچه این روش ممکن است در ابتدا کمی کم‌جذاب به نظر بیاید، اما از نظر بهره‌وری و حافظه بلندمدت، می‌تواند بسیار مؤثر باشد و به شما کمک کند تا طولانی‌مدت از زمان و تلاش‌های خود در فرآیند یادگیری بهره‌مند شوید.

23. انتخاب مباحث را از طریق میان‌ریزی تغییر دهید

در میان‌ریزی، دانش‌آموزان ابتدا یک مهارت یا حوزه دانش را تسلط می‌یابند، سپس به مهارت بعدی می‌پردازند. به عنوان مثال، یک بازیکن بسکتبال که از روش بلوک‌گذاری استفاده می‌کند، ابتدا فقط بر روی توپ‌پرتی تمرکز می‌کند. سپس، بعد از تسلط بر توپ‌پرتی، به یادگیری چگونگی انجام پاس سینه‌ای می‌پردازد، و بعد از آن به یادگیری پاس زمینی می‌پردازد.

در برابر این روش، در میان‌ریزی، دانش‌آموزان می‌توانند به صورت همزمان یا تقریباً همزمان، مهارت‌های مختلف را یاد بگیرند. به عنوان مثال، بازیکن بسکتبال می‌تواند ابتدا 15 دقیقه به توپ‌پرتی، سپس 15 دقیقه به پاس سینه‌ای، و در ادامه 15 دقیقه به پاس زمینی بپردازد.

این فرآیند می‌تواند چند بار در یک جلسه آموزشی تکرار شود. تحقیقات اخیر نشان داده است که میان‌ریزی نتایج بهتری را در یادگیری به‌دست می‌دهد، و منجر به 25% تا 76% بهبود در یادگیری می‌شود.

برای بهره‌گیری از این تکنیک، موضوعات مختلف را در یک موضوع داده شده مخلوط کنید. به عنوان مثال، در حال یادگیری هندسه، به سوالات مختلف مربوط به دایره‌ها، مثلث‌ها، و چهارضلعی‌ها به طور همزمان توجه کنید. این کار به درک و یادآوری شما کمک می‌کند و بهبود می‌بخشد.

کدام یک از تکنیک‌های حافظه را اول امتحان می‌کنید؟

در این مقاله بسیاری از تکنیک‌های حافظه برای استفاده دانش‌آموزان بحث شده است. قطعاً شما نمی‌توانید همه آنها را به صورت همزمان استفاده کنید!

من به شما توصیه می‌کنم که مجدداً لیست را مرور کنید و ۲ تا ۳ تکنیک را که فکر می‌کنید برای شما مفیدتر است، انتخاب کنید. وقتی که این ۲ تا ۳ تکنیک را به طور مداوم برای چند هفته استفاده کردید، به لیست برگردید و ۲ تا ۳ تکنیک دیگر را برای اجرا انتخاب کنید.

در طول زمان، من مطمئن هستم که بهبود چشمگیری در قدرت یادآوری اطلاعات خواهید داشت و مطمئنم که شما شروع به گرفتن نمرات بهتر هم خواهید کرد!