چرا باورها، انتظارات و ادراکات ما بر فیزیولوژی و سلامتی ما تأثیر میگذارند؟ شفادهندگان و روانشناسان مدتهاست که ادعا میکنند که قدرتهای جادویی برای شفای بدن را دارند. در اواخر قرن نوزدهم، روحگرایان مدعی بودند که میتوانند بیماران را شفا دهند، با مردگان صحبت کنند و اشیاء را با ذهن حرکت دهند.
در آن زمان، روانشناسی به عنوان یک علم نوظهور بود. فیلسوف و روانشناس آمریکایی، ویلیام جیمز، همراه با گروهی برجسته و چندرشتهای از دانشمندان، از جمله یکی که جایزه نوبل پزشکی را کسب کرده بود، تحقیق جدیای در زمینه روشنبینی و دیگر پدیدههای ماوراءالطبیعه را رهبری کردند. تحقیقات آنها بسیاری از شارلاتانها را رسوا کرد. با این حال، تحت شرایط کنترلشده، شواهدی یافتند که برخی از روشنبینها اطلاعاتی دریافت و منتقل میکردند که نمیتوانست از طریق روشهای منطقی توضیح داده شود.
قدرت باور
محققان معاصر شواهدی پیدا کردهاند که باورهای ما بر فیزیولوژی بدن ما تأثیر میگذارد. در یک مطالعه، پژوهشگران خدمتکاران هتل را به دو گروه تقسیم کردند. به یک گروه گفته شد که کار آنها مطابق با الزامات جراح کل برای یک برنامه ورزشی سالم است. گروه دیگر به عنوان گروه کنترل عمل کردند. همه خدمتکاران قبل و بعد از مطالعه تحت اندازهگیریهای فیزیولوژیکی قرار گرفتند. بعد از چهار هفته، کسانی که باور داشتند کارشان نیازهای یک سبک زندگی سالم را برآورده میکند، کاهش وزن، فشار خون، چربی بدن، نسبت دور کمر به باسن و شاخص توده بدنی بیشتری نسبت به گروه کنترل که همان کار را انجام میدادند، نشان دادند.
در یک مطالعه که در سال 2009 انجام شد، یک بیمار با تومورهای سرطانی بزرگ در زیر بغل، کشاله ران و شکم داشت. پزشکان او باور داشتند که تنها چند روز به زندگی او باقی مانده است. پس از دریافت یک داروی تجربی، تومورهای او ناپدید شدند. وقتی بعداً فهمید که دارو در آزمایشات بالینی شکست خورده است، تومورهایش بازگشتند. پس از آن، پزشکان به او گفتند که داروی “دو برابر قویتر” (یک پلاسبو) دریافت کرده است و تومورها دوباره ناپدید شدند. نهایتاً، وقتی خواند که دارویی که مصرف کرده بیارزش بوده است، چند روز بعد درگذشت.
در مطالعه دیگری، دکتر آلیا کرم و همکارانش میخواستند ببینند که باورهای ما درباره کالریهای مصرفی ما چه تأثیری بر فیزیولوژی ما دارد. در این مطالعه، آنها گروهی از شرکتکنندگان را دعوت کردند تا در دو نوبت به یک آزمایشگاه بیایند و یک میلکشیک بنوشند. شرکتکنندگان قبل و بعد از نوشیدن میلکشیک تحت آزمایشات فیزیولوژیکی قرار گرفتند. در هر بازدید از آزمایشگاه، به شرکتکنندگان یک میلکشیک با برچسب غذایی جعلی داده شد. در یک نوبت، به آنها گفته شد که میلکشیک “سالم” با ۱۴۰ کالری است. در بازدید دوم، به آنها گفته شد که میلکشیک “لذتبخش” با ۶۲۰ کالری است. شرکتکنندگان نمیدانستند که در هر دو بازدید، میلکشیکی با ۳۸۰ کالری نوشیدهاند.
محققان تغییرات سطح هورمون گرلین را بررسی کردند. گرلین هورمونی است که در طول روز در پاسخ به احساس گرسنگی و سیری بالا و پایین میرود. وقتی گرسنه هستیم بالا میرود و وقتی سیر میشویم پایین میآید. محققان با کمال تعجب دریافتند که هورمون به باورهای شرکتکنندگان درباره کالریهای مصرفیشان واکنش نشان میدهد. کسانی که فکر میکردند میلکشیک “لذتبخش” مینوشند، کاهش سریع گرلین نشان دادند. کسانی که فکر میکردند میلکشیک “سالم” مینوشند، سطح گرلین مشابه کسی که یک میانوعده سبک میخورد، نشان دادند.
تأثیرات انتظارات ما بر مغز و بدن
انتظارات ما درباره درمانهای پزشکی بر نحوه واکنش بدن به درمان تأثیر میگذارد. در مطالعهای در زمینه ایمونولوژی که با کودکان مبتلا به آلرژی به بادام زمینی انجام شد، همه شرکتکنندگان داروهای ایمونوتراپی خوراکی دریافت کردند تا واکنشهای آلرژیک خود را کاهش دهند. بسیاری از بیماران به دلیل عوارض جانبی که باعث اضطراب میشوند، از این درمان منصرف میشوند. محققان به این نتیجه رسیدند که تغییر ذهنیت بیماران درباره عوارض جانبی ممکن است نتایج درمان را بهبود بخشد.
در این مطالعه، به یک گروه از خانوادهها گفته شد که عوارض جانبی غیرخطرناک به معنای عملکرد صحیح دارو در کاهش حساسیت آنها به آلرژن است. گروه دیگر فقط مطلع شدند که ممکن است عوارض جانبی غیرخطرناک را تجربه کنند. پس از شش ماه ایمونوتراپی، گروهی که گفته شد عوارض جانبی به معنای عملکرد دارو است، اضطراب کمتری، پیروی بهتر از درمان، عوارض جانبی منفی کمتری و نتایج بهتری در کاهش حساسیت نسبت به گروه کنترل داشتند.
بسیاری از ما برای دریافت نسخه سالانه به چشم پزشک مراجعه میکنیم و فرض میکنیم بینایی ما ثابت است و با افزایش سن به طور طبیعی کاهش مییابد. دکتر الن لانگر و همکارانش در دانشگاه هاروارد این فرض را به چالش کشیدند. در یک آزمایش، دانشجویان برنامه ROTC دانشگاه MIT دعوت شدند تا وارد یک شبیهساز پرواز شوند. پس از انجام تست بینایی، وارد شبیهساز شدند. به برخی از آنها گفته شد نقش خلبان را بازی کنند، با علم به اینکه خلبانان باید دید کامل داشته باشند تا صلاحیت داشته باشند. دیگران فقط وارد شبیهساز شدند بدون اینکه وظایف خلبان را انجام دهند. چهل درصد از کسانی که به عنوان “خلبان” تعیین شده بودند، بهبود بینایی نشان دادند در مقایسه با گروه کنترل که نقش خلبان را در شبیهساز بازی نمیکردند.
در مطالعه دیگری، شرکتکنندگان پس از اینکه آزمایشکننده چارت بینایی را برعکس کرد تا حروف بزرگتر شوند، بهبود در بینایی خود نشان دادند. شرکتکنندگان قادر بودند حروف کوچکتر را بخوانند. ما انتظار داریم که با ادامه آزمایش ناکام شویم. وقتی این انتظار به هم میریزد، بینایی ما بهبود مییابد.
ارتباط ذهن و بدن
ذهن و بدن در شبکهای پیچیده از مدارهای عصبی به هم متصل هستند. یک مطالعه اخیر که در مجله Nature منتشر شده است، از fMRI دقیق برای نقشهبرداری از ارتباطات ذهن و بدن استفاده کرد. این مطالعه نشان داد که مدارهای حرکتی مغز، عملکرد شناختی و ادراک با عملکردهای اساسی بدن مانند تنفس، ضربان قلب، درد و تنش عضلانی در هم تنیدهاند. این نشان میدهد که نمیتوانیم افکار و ادراکات خود را از فیزیولوژیمان جدا کنیم.
شواهد زیادی وجود دارد که ذهنآگاهی (تعریف شده به عنوان توجه به تغییرات لحظه به لحظه به صورت هدفمند و بدون قضاوت) فواید سلامتی قابل توجهی دارد. ذهنآگاهی علائم بیماریهای مرتبط با استرس و التهاب را کاهش میدهد. وقتی تغییرات منفی و مثبت در بدن خود را متوجه میشویم، به ما کمک میکند تا تنظیمات جزئی انجام دهیم که از آسیب جلوگیری کند. آگاهی ما را تشویق میکند تا زودتر به دنبال درمان پزشکی برای علائم بگردیم که اگر بیمار شویم، به نتایج بهتری در سلامتی منجر میشود.
بیشتر بخوانید: پرورش وتقویت ذهنیت رشد با چند راهکار ساده
این و بسیاری از مطالعات دیگر نشان میدهد که ذهن میتواند خواص شفابخش بدن را فعال کند. با استفاده از باورهای خود در خدمت سلامتی و رفاه خود شروع کنید. ذهنآگاهی را تمرین کنید و بهبودهای جزئی و ناراحتیهای بدن خود را متوجه شوید. در صورت نیاز به خود آرامش دهید و توجه کنید که چه چیزهایی شادی و رضایت شما را تأمین میکنند. هنگام دریافت درمان پزشکی، نتایج مثبت را تجسم کنید. به خود اجازه دهید تا انتظارات مثبتی برای سلامتی و آینده خود داشته باشید. ممکن است جادو نباشد، اما ذهن شگفتانگیز انسانی شما بسیار قدرتمند است.