اگر تا به حال احساس کرده‌اید که از دست رفته‌اید و حس می‌کنید ارتباط قوی خود با یک قدرت بالاتر را از دست داده‌اید، ممکن است متوجه شوید که در چنگ افسردگی معنوی گرفتار شده‌اید. این نوع افسردگی می‌تواند شما را به پرسش از معنی و هدف زندگی وادار کند.
اگر این تجربه را داشته‌اید، بدانید که تنها نیستید. افسردگی معنوی پدیده‌ای مستند است و می‌توان با استفاده از روش‌هایی مانند مدیتیشن، سپاسگذاری، همدلی و ارتباط مجدد با طبیعت با آن مقابله کرد.
افسردگی معنوی چیست؟
افسردگی معنوی، اصطلاحی که با کتاب دکتر مارتین لوید-جونز به نام افسردگی معنوی: علل و درمان‌های آن در سال 1945 شهرت یافت، به نوع خاصی از افسردگی اشاره دارد که عمدتاً بر اساس نگرانی‌های وجودی و معنوی است.
افسردگی معنوی فراتر از ناراحتی روانی است و اغلب با احساس پوچی، از دست دادن معنا و هدف، و احساس قطع ارتباط با یک قدرت بالاتر مشخص می‌شود.
افسردگی معنوی در مقابل افسردگی
افسردگی معمولی، یا اختلال افسردگی عمده (MDD)، با اندوه پایدار و عدم علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردید، مشخص می‌شود.
این افسردگی ریشه در عوامل زیر دارد:
- ژنتیکی
- بیولوژیکی
- محیطی
- روان‌شناختی
افسردگی معنوی شباهت‌هایی به افسردگی معمولی دارد اما حول احساس قطع ارتباط با یک قدرت بالاتر می‌چرخد و اغلب به دلیل مبارزات اخلاقی، سوالات وجودی، یا احساس کاهش ایمان تحریک می‌شود.
بیشتر بخوانید: علائم و نشانه‌های افسردگی در کودکان
علائم افسردگی معنوی
در اینجا برخی از علائمی که ممکن است نشان دهنده افسردگی معنوی باشند، آورده شده‌اند:
- احساس عمیق پوچی درونی
- احساس قطع ارتباط یا رها شدگی از سوی خدا
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌های معنوی که قبلاً از آنها لذت می‌بردید مانند خواندن متون مقدس دینتان
- شک و تردید پایدار یا پرسش از باورهای معنوی یا دینی خود
- ناامیدی یا فقدان معنا و هدف
- احساس گناه و شرم به دلیل نارسایی‌های اخلاقی درک شده
- انزوا از جامعه معنوی
چه چیزی باعث افسردگی معنوی می‌شود؟
علت های افسردگی معنوی پیچیده‌اند و می‌توانند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند. برخی عوامل احتمالی که ممکن است باعث افسردگی معنوی شوند، عبارتند از:
رویدادهای تروماتیک: رویدادهای تروماتیک می‌توانند ایمان فرد را به چالش بکشند و منجر به از دست دادن اعتقاد به یک قدرت بالاتر یا چارچوب معنوی شوند.
مبارزات اخلاقی: تضادها ممکن است ناشی از احساس نارسایی اخلاقی، مواجهه با معضلات اخلاقی، یا کوتاه آمدن از استانداردهای معنوی و اخلاقی باشند.
سوالات وجودی: سوالات وجودی بی‌پاسخ می‌توانند منجر به افسردگی معنوی شوند.
مشکلات جامعه معنوی: مبارزات درون یک جامعه دینی یا معنوی، مانند قضاوت، طرد، یا تضاد با دیگران، می‌توانند باعث احساس انزوا بشوند.
عوامل سلامت روان: شرایط اساسی سلامت روان، مانند افسردگی یا ناتوانی در تنظیم احساسات، می‌توانند به افسردگی معنوی کمک کنند.
نگرانی‌های وجودی: پرسش‌های عمیق درباره معنای زندگی، وجود، و نقش فرد در جهان می‌توانند به اضطراب وجودی و ناراحتی معنوی منجر شوند.
در مقاله ای شامل 231 کارمند از یک دانشگاه پزشکی در تهران (لینک مقاله)، پژوهشگران بررسی کردند که چگونه سلامت معنوی با بهزیستی مرتبط است. آنها دریافتند که سلامت معنوی بالاتر با کیفیت زندگی بهتر، سلامت روان بهتر و کاهش فرسودگی شغلی مرتبط است.
این مطالعه همچنین پیشنهاد کرد که تنظیم مؤثر احساسات ممکن است، حداقل تا حدی، توضیح دهد که چگونه سلامت معنوی بر بهزیستی و فرسودگی شغلی تأثیر می‌گذارد.
بیشتر بخوانید: آموزش مدیتیشن به سبک اوشو Osho
چگونه بر افسردگی معنوی غلبه کنیم؟
مقابله با افسردگی معنوی اغلب نیاز به یک رویکرد جامع دارد؛ ترکیب حمایت روانی، احساسی و معنوی برای یافتن معنا و هدف. ابتدا، کمک می‌کند تا درک کنیم چه چیزی سلامت معنوی را تعریف می‌کند. بر اساس یک مطالعه در سال ۲۰۱۸، چهار شاخص سلامت معنوی عبارتند از:
- تقویت ارتباط با خدا
- تقویت ارتباط با خود
- تقویت ارتباط با دیگران
- تقویت ارتباط با طبیعت
بر اساس این شاخص‌ها، در اینجا برخی استراتژی‌های بالقوه برای غلبه بر افسردگی معنوی آورده شده‌اند:
ارتباط با خدا
ارتباط با خدا شامل:
- شناخت و عشق به الهی
- اعتماد و امید به خدا
- بیان سپاسگزاری برای نعمت‌ها
- مشغول شدن در دعا
نکات زیر را برای ارتباط با خدا در نظر بگیرید:
دعا: در دعاهای منظم مشغول شوید، افکار، سپاسگزاری، نگرانی‌ها و راهنمایی‌هایتان را بیان کنید.
مدیتیشن: تمرین ذهن‌آگاهی یا مدیتیشن برای آرام کردن ذهن و ایجاد فضای ارتباط معنوی و تأمل.
خواندن متون مقدس: بررسی متون دینی یا کتب مقدس که با باورهایتان هماهنگ است، به شما بینش و الهام می‌دهد.
نوشتن سپاسگزاری: یک دفتر سپاسگزاری نگه دارید تا نعمت‌های زندگی‌تان را شناسایی و قدردانی کنید.
مشاوره یا راهنمایی معنوی: از رهبران دینی یا مشاوران راهنمایی بگیرید که می‌توانند در سفر معنوی شما حمایت کنند.
ارتباط با خود
تقویت ارتباط با خود اساس صفات مثبت مانند:
- آرامش درونی
- اعتماد به نفس
- حس هدف
- افزایش قدرت و امید
نکات زیر را برای ارتباط با خود در نظر بگیرید:
تأمل ساکت: لحظاتی را برای تأمل ساکت اختصاص دهید، از محرک‌های خارجی جدا شوید. نوشتن روزنامه می‌تواند ابزار مفیدی برای پیگیری و تأمل در مسیر رشد شخصی‌تان باشد.
پذیرفتن مسئولیت: مسئولیت اعمالتان را بپذیرید، از اشتباهات یاد بگیرید و به رشد شخصی تلاش کنید.
فعالیت‌های انفرادی: زمان با کیفیتی را به تنهایی بگذرانید و فعالیت‌هایی را که از آنها لذت می‌برید، انجام دهید، خواه خواندن، پیاده‌روی، یا دنبال کردن یک سرگرمی. همچنین فعالیت‌هایی که به ارتباط قوی ذهن و بدن کمک می‌کنند، مانند یوگا یا تای‌چی را در نظر بگیرید.
شفقت به خود: با خود با مهربانی و فهم برخورد کنید، نقص‌های خود را بپذیرید و بدانید که همه اشتباه می‌کنند.
توسعه شخصی: در توسعه شخصی سرمایه‌گذاری کنید، مهارت‌های جدید بیاموزید، اهداف شخصی تعیین کنید و خود را برای رشد به چالش بکشید.
ارتباط با دیگران
ارتباط با دیگران شامل:
- پذیرفتن مسئولیت اجتماعی
- تمرین صداقت و همدلی
- تقویت روابط مبتنی بر سخاوت، فروتنی و عاری از حسادت
در اینجا برخی نکات برای ارتباط با دیگران که باید در نظر بگیرید، آورده شده‌اند:
همدلی: سعی کنید خود را در جای دیگران قرار دهید، احساسات و دیدگاه‌های آنها را درک کنید و حس همدلی و ارتباط را تقویت کنید.
ارتباط صادقانه: ارتباط باز و صادقانه را تمرین کنید، افکار خود را بیان کنید و به بازخورد دیگران گوش دهید.
پذیرفتن مسئولیت اجتماعی: نقش خود را در جامعه بشناسید و با اعمال خیرخواهانه و مشارکت مدنی به تغییر مثبت کمک کنید.
فروتنی: نقاط قوت و ضعف خود را بپذیرید و با فروتنی به روابط نزدیک شوید، مشارکت‌ها و دیدگاه‌های دیگران را ارزشمند بشمارید.
تلاش برای جلوگیری از حسادت: ذهنیت فراوانی را پرورش دهید، از موفقیت‌ها و دستاوردهای دیگران قدردانی کنید و از حسادت که می‌تواند روابط را زهرآلود کند، خودداری کنید.
بخشش: بخشش را تمرین کنید و از کینه توزی دست بردارید، درک کنید که افراد اشتباه می‌کنند.
اعتمادسازی: با نشان دادن پیوسته قابلیت اعتماد، صداقت و امانتداری، اعتماد دیگران را جلب کنید.
یافتن زمینه مشترک: منافع و ارزش‌های مشترک را پیدا کنید تا حس رفاقت و ارتباط با دیگران ایجاد کنید.
ارتباط با طبیعت
سلامت معنوی شامل پرورش علاقه به طبیعت و احترام به تعادل ظریف جهان طبیعی است.
در اینجا برخی نکات برای ارتباط با طبیعت که باید در نظر بگیرید، آورده شده‌اند:
پیاده‌روی‌های ذهن‌آگاهانه در طبیعت: به طور آرام در طبیعت قدم بزنید، به مناظر، صداها و بوها توجه کنید و تمرین حضور ذهن و آگاهی را انجام دهید.
مراقبت از گیاهان: باغی پرورش دهید یا به گیاهان رسیدگی کنید، حس مسئولیت و ارتباط با چرخه طبیعی رشد را تقویت کنید.
پیاده‌روی بدون کفش: با زمین ارتباط برقرار کنید، با پای برهنه روی سطوح طبیعی مانند چمن یا شن راه بروید.
اردوهای طبیعت‌گردی: اردوها یا سفرهای طبیعت‌گردی را برنامه‌ریزی کنید تا کاملاً در فضای باز غرق شوید.
دیدن ستاره ها: زمانی را به نگاه کردن به آسمان شب اختصاص دهید تا از وسعت جهان قدردانی کنید.
دیدن پرندگان: پرندگان محلی را مشاهده و شناسایی کنید و با حیات وحش اطراف خود ارتباط برقرار کنید. پرنده‌بینی همچنین باعث می‌شود که به تغییرات فصلی آگاه شوید و آگاهی شما از چرخه‌های طبیعت افزایش یابد.
بیشتر بخوانید: بهترین راه پیشگیری و درمان افسردگی
سخن پایانی
افسردگی معنوی نوعی افسردگی است که شامل احساس قطع ارتباط با یک قدرت بالاتر می‌شود. این افسردگی ممکن است با احساس گناه، تروما، یا پرسش‌های وجودی تحریک شود.
در حالی که بهبودی ممکن است به زمان و حمایت حرفه‌ای نیاز داشته باشد، با دعا و مدیتیشن ارتباط خود را با خدا دوباره برقرار کنید. به‌طور همزمان، ارتباطات خود با خود، دیگران و طبیعت را تقویت کنید، زیرا این‌ها به طور قابل توجهی به بازسازی زندگی معنوی شما کمک می‌کنند.
